Odszkodowanie za odwołany/opóźniony lot – od której linii lotniczej?

Zrozumiałe jest, iż pasażerowie, których loty zostały nagle odwołane lub są znacznie opóźnione, oczekują, że ze względu na zaistniałą sytuację uzyskają odpowiednie odszkodowanie. Oczywiście, nie zawsze będzie można pociągnąć przewoźnika do odpowiedzialności. Będzie tak wtedy, gdy np. problem na trasie wystąpił w związku z zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności. Jest jednak jeszcze jedno istotne kryterium określania warunków obowiązku zapłaty rekompensaty, czyli zakres obowiązywania aktu prawnego przyznającego uprawnienia do odszkodowania. W tym momencie może paść pytanie: które linie lotnicze muszą zapłacić?

Rozporządzenie 261/2004 – zakres zastosowania

Kwestie związane z przyznawaniem odszkodowania i zapewnieniem opieki przez linie lotnicze w przypadku odwołania lub znacznego opóźnienia lotu zostały kompleksowo uregulowane w rozporządzeniu UE nr 261/2004. Zakres zastosowania tego dokumentu został zdefiniowany w artykule trzecim. Kreuje on dwie następujące zasady:

• rozporządzenie jest skuteczne względem wszystkich lotów, które rozpoczynają podróż lotniska znajdującego się na terytorium Unii Europejskiej,
• rozporządzenie jest skuteczne wobec lotów rozpoczynających się poza terytorium UE oraz kończących trasę na terenie UE, które to loty są obsługiwane przez przewoźnika wspólnotowego.

Po powierzchownej lekturze powyższych uwag szybko można dojść do kilku wniosków. Po pierwsze, w przypadku lotów rozpoczynających się na terenie UE zakres obowiązywania rozporządzenia w każdym przypadku nie budzi żadnych wątpliwości. Po drugie, również bez większych problemów można stwierdzić, że loty, których trasa początkowa i końcowa znajdują się poza UE nie są objęte unijnym aktem prawnym – nawet jeśli lot miał międzylądowanie na terenie wspólnoty.

Inaczej jest jednak względem lotów na trasie Państwo Trzecie – Unia Europejska. Kontrowersje budzi fakt użycia w tym miejscu artykułu 3 sformułowania “przewoźnik wspólnotowy”. Dokładne ustalenie tego, co kryje się pod tym terminem wymaga dalszej analizy.

Przewoźnik wspólnotowy

Definicja przewoźnika wspólnotowego została określona w artykule 2 literze c) rozporządzenia i brzmi następująco:

“przewoźnik wspólnotowy” oznacza przewoźnika lotniczego z ważną licencją na prowadzenie działalności wydaną przez Państwo Członkowskie zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (EWG) nr 2407/92 z dnia 23 lipca 1992 r. w sprawie wydawania licencji przewoźnikom lotniczym.

Powyższe stwierdzenie może się okazać zbyt enigmatyczne dla laika, a nawet i dla znawcy. Okazuje się bowiem, że rozporządzenie Rady (EWG) nr 2407/92 z dnia 23 lipca 1992 r. zostało uchylone w 2008 roku. Zostało ono zastąpione rozporządzeniem nr 1008/2008, w którego artykule 27 wskazano, iż:

Odesłania do uchylonych rozporządzeń należy rozumieć jako odesłania do niniejszego rozporządzenia (…).

Oznacza to, iż odpowiedzi na pytanie czym jest przewoźnik wspólnotowy należy szukać właśnie w treści rozporządzenia nr 1008/2008. Wskazuje ono, że wspólnotowym przewoźnikiem jest przedsiębiorstwo z ważną koncesją wydaną przez właściwy organ zgodnie z przepisami rozporządzenia.

I w tym momencie możemy dojść do sedna sprawy: to ostatnie rozporządzenie wskazuje, że koncesję można wydać tylko, jeśli przewoźnik spełni szereg wymogów m.in. dotyczących posiadanego wyposażenia, ubezpieczeń, a przede wszystkim ma główne miejsce prowadzenia działalności w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej.

Wnioski

Reasumując, w przypadku lotów na trasie Państwo Trzecie-Unia Europejska, akt prawny ustalający zasady przyznawania odszkodowań jest wiążący wobec przewoźników posiadających odpowiednią licencję, a więc tylko wobec takich, którzy posiadają siedzibę w UE. Są to m.in. Wizz Air, Enter Air, Ryanair, Lufthnsa, PLL “LOT”, KLM Royal Dutch Airlines, Smartwings, Air France czy Austrian Airlines. Jednakże, co do lotów na wskazanej trasie rozporządzenie nie będzie wiążące wobec takich przewoźników jak Corendon, Qatar Airways, Turkish Airlines, Air Dolomiti, Etihad Airways, China Airlines czy American Airlines.

Dodatkowe kwestie

Trzeba pamiętać, że moc obowiązująca rozporządzenia względem danego przypadku odwołania lub opóźnienia lotu będzie uzależniona od dodatkowych czynników. Chodzi tutaj o regulacje ogólne dotyczące m.in. tego, że opóźnienie musi wynieść minimum 3 godziny. Istnieją również wyłączenia szczególne, np. odszkodowanie nie przysługuje za loty bezpłatne lub objęte taryfą zniżkową, która nie jest dostępna powszechnie.

Jeszcze inną sprawą jest posiadanie oddziału w Polsce przez przewoźnika. Może się bowiem okazać, że dany operator lotu jest objęty zakresem obowiązywania rozporządzenia 261/2004, jednak nie posiada oddziału w Polsce, a więc niemożliwe będzie wytoczenie powództwa przeciwko przedsiębiorcy przed polskim sądem. Jedną drogą sądowego uzyskania odszkodowania będzie pozwanie linii lotniczej przed sądem za granicą, co będzie wiązało się z wysokimi kosztami tłumaczeń notarialnych, możliwie wyższymi opłatami sądowymi oraz dodatkowymi kosztami obsługi prawnej w zagranicznym porządku prawnym.

Postępowanie polubowne

Pamiętajmy jednak, że brak drogi sądowej, ani nawet brak możliwości pociągnięcia linii lotniczej do odpowiedzialności na mocy rozporządzenia nr 261/2004 nie zamyka nam możliwości uzyskania odszkodowania. Zawsze dostępna jest również droga polubowna, polegająca na wystosowaniu reklamacji za pomocą dostępnych środków komunikacji. Często zdarza się, że przewoźnik płaci za poniesioną przez pasażera szkodę czysto w celach wizerunkowych, aby pokazać, że dba o dobro swoich klientów

Skontaktuj się z nami!

Po lekturze powyższego artykułu dalej masz wątpliwości, czy Twoja sytuacja kwalifikuje się do uzyskania odszkodowania? Może przekonałeś się, że przewoźnik, który operował Twój lot jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania? Skontaktuj się z nami! Dokonamy bezpłatnej analizy Twojej sprawy oraz przedstawimy najbardziej optymalną procedurę odszkodowawczą. Ponadto, nasi specjaliści mogą występować w sprawie w Twoim imieniu, począwszy od etapu reklamacyjnego, przez proces sądowy aż po egzekucję komorniczą. Nawiązując z nami współpracę będziesz mieć gwarancję najwyższych szans powodzenia procesu odszkodowawczego.