Odszkodowanie za opóźniony lot czarterowy

Decydując się na wakacyjną destynację wymagającą przelotu samolotem, klienci biur podróży mogą zetknąć się z kilkoma rodzajami lotów. Na czym polega lot czarterowy i czy w przypadku jego opóźnienia można domagać się odszkodowania?

Na czym polegają loty czarterowe?

Nie w każdym przypadku loty samolotem czy kursy statków odbywają się regularnie. Znaczna część ruchu turystycznego jest obsługiwana przez czarterowane jednostki, które kursują jedynie w określonym przedziale czasowym lub wręcz jednorazowo.

Umowa czarteru jest zawierana między touroperatorem a firmą specjalizującą się w wynajmie np. samolotów pasażerskich. Może być to Buzz (dawniej Ryanair SUN), EnterAir czy SmartWings. Loty czarterowe służą przede wszystkim do obsługi popularnych kierunków wypoczynku w okresach, kiedy turystów podróżuje szczególnie dużo.

Czy w razie opóźnienia lotu czarterowego można domagać się odszkodowania?

W odróżnieniu od regularnych ofert linii lotniczych czartery nie są dostępne przez cały rok. Ich loty mogą być jednak opóźnione tak samo, jak w przypadku każdego innego kursu lotniczego. Czy w takiej sytuacji podróżny ma prawo domagać się odszkodowania?

Taką możliwość przewidują przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 261/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów.

Zgodnie z art. 3 ust. 5 Rozporządzenia unijne regulacje mają zastosowanie do każdego unijnego przewoźnika lotniczego, który świadczy usługi transportowe na rzecz pasażerów pod warunkiem, że zostaną spełnione wymagania wskazane w art. 3 ust. 1 i 2 Rozporządzenia. Nie ma przy tym znaczenia, czy zawarł on umowę na przewóz z pasażerem, ponieważ nawet w przypadku jej braku, uważa się, że przewoźnik działa w imieniu podmiotu, który taką umowę podpisał (np. biura podróży). W jakich sytuacjach stosuje się przepisy Rozporządzenia?

• Do wszystkich pasażerów odlatujących z lotniska położonego w państwie członkowskim;
• do wszystkich pasażerów odlatujących z lotniska położonego w państwie trzecim, jeżeli lądują w państwie członkowskim, a przewoźnik obsługujący lot jest przewoźnikiem wspólnotowym, chyba że pasażerowie otrzymali stosowną rekompensatę z tytułu opóźnienia w państwie trzecim.

W praktyce oznacza to, że w przypadku turystów odlatujących z krajów Unii Europejskiej (niekoniecznie z terytorium Polski), możliwe będzie ubieganie się o odszkodowanie za opóźniony lot niezależnie od tego, jaki przewoźnik realizuje daną usługę.

Prawo do żądania odszkodowania nie przysługuje jedynie w przypadku osób podróżujących bezpłatnie na podstawie programu lojalnościowego lub z zastosowaniem taryfy ulgowej, która nie jest powszechnie dostępna, chyba że bilety zostały wydane w ramach programu lojalnościowego lub innego programu komercyjnego.

Ile wynosi odszkodowanie za opóźnienie lotu czarterowego?

Wysokość odszkodowania za opóźniony lot jest uzależniona od czasu opóźnienia oraz trasy, jaką miał do pokonania samolot i wynosi:

• dla lotów, które zaczynają się i kończą w UE – 250 euro dla tras do 1500 km oraz 400 euro dla tras powyżej 1500 km;
• dla lotów, które zaczynają się lub kończą poza UE – 400 euro dla tras od 1500 do 3500 km oraz 600 euro dla tras powyżej 3500 km.

Na potrzeby ustalenia czasu opóźnienia przyjmuje się godzinę, o której samolot dotarł do ostatniego celu lotu. Jeżeli więc odlot nastąpił z trzygodzinnym opóźnieniem, ale przewoźnik nadrobił cały stracony czas, nie ma możliwości wystąpienia z żądaniem wypłaty odszkodowania.

Świadczenie jest wypłacane w formie pieniężnej. Wyłącznie za pisemną zgodą pasażera może zostać zrealizowane w formie bonów podróżnych lub innych usług. Do trzech godzin opóźnienia pasażerom nie przysługuje odszkodowanie.

Czego poza finansowym odszkodowaniem mogą domagać się podróżni w razie opóźnienia lotu?

Należy pamiętać, że odszkodowanie to nie jedyna forma rekompensaty za opóźniony lot. Pasażerowie mają również prawo domagać się posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania oraz dwóch darmowych rozmów telefonicznych, faksów albo wiadomości e-mail.

W przypadku opóźnienia trwającego minimum 5 godzin możliwe jest domaganie się pełnego zwrotu ceny biletu lub darmowego lotu powrotnego w najwcześniejszym możliwym terminie. Jeżeli lot opóźnia się o co najmniej jeden dzień, pasażerom przysługuje prawo do zakwaterowania oraz transportu między hotelem a lotniskiem.

Jak zgłosić żądanie wypłaty odszkodowania?

Przede wszystkim warto wskazać, że turysta, który chce zgłosić roszczenie z powodu opóźnionego lotu, musi wykazać, że posiadał na niego potwierdzoną rezerwację i stawił się na odprawę według zasad tej rezerwacji. Jeżeli biuro wycieczek takich reguł nie wskazało, uznaje się, że wystarczy zameldować się nie później niż 45 minut przed ogłoszoną godziną odlotu.

Większość przewoźników lotniczych udostępnia na swojej stronie stosowne formularze, pozwalające na dokonanie zgłoszenia. Jeżeli takiego formularza nie ma, wystarczy sporządzić krótkie pismo ze wskazaniem:

• docelowej daty i godziny odlotu;
• trasy jaką miał pokonać samolot;
• faktycznego opóźnienia.

Jeżeli przewoźnik nie ustosunkuje się do żądania podróżnego lub też odmówi wypłaty odszkodowania, dopuszczalne jest wystąpienie z roszczeniem przed sąd powszechny w terminie 1 roku od dnia opóźnienia.

Trzeba pamiętać, że wybierając lot czarterowy podróżny nie jest pozbawiony ochrony. Warto korzystać z przyznanych uprawnień, aby przynajmniej w części złagodzić niedogodności wynikające z opóźnionego lotu.

¹ https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32004R0261