Przedawnienie a uzyskanie odszkodowania za opóźniony lot

Zgodnie z unijnym Rozporządzeniem 261/2004 w przypadku lotu odwołanego, opóźnionego lub odmowy przyjęcia na pokład, pasażerowie – pod pewnymi warunkami – mają prawo dochodzenia odszkodowania od przewoźnika lotniczego. Co jednak przepisy stanowią na temat okresu przedawnienia takiego roszczenia? Sprawdźmy.

Rozporządzenie 261/2004 ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów

Ww. Rozporządzenie 261/2004 to unijny akt regulujący prawa pasażerów oraz obowiązki przewoźników lotniczych. Wspomniane przepisy dotyczą jednak tylko tych lotów, które odbywają się w ramach Unii Europejskiej lub wówczas, gdy jedno z lotnisk (lądowania lub startu) jest położone na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Z Rozporządzenia 261/2004 możemy dowiedzieć się, że w przypadku wystąpienia następujących okoliczności:

• opóźnienia lotu przekraczającego 3 godziny,

• odwołania lotu na krócej niż 14 dni przed planowaną datą wylotu,

• odmowy wpuszczenia na pokład w wyniku sprzedania większej ilości miejsc, niż znajduje się w samolocie, czyli w wyniku tzw. overbookingu,

pasażerom przysługuje szereg uprawnień. W szczególności, w przypadku odwołanego lotu, mogą oni dochodzić zwrotu wydatków poniesionych na zakup biletów lub domagać się zaproponowania im alternatywnego lotu. Ponadto, we wszystkich trzech przypadkach podróżni mają prawo oczekiwać, że przewoźnik obejmie ich opieką podczas pobytu na lotnisku i oczekiwaniu na dalsze instrukcje.

Wśród wszystkich uprawnień przysługujących pasażerom najwięcej emocji budzi zawsze roszczenie o wypłatę odszkodowania. Dzieje się tak po pierwsze dlatego, że kwoty odszkodowania są niebagatelne. Zgodnie z Rozporządzeniem 261/2004 jego wysokość będzie wahała się od 250 do nawet 600 euro za pasażera. Ostateczna kwota odszkodowania zależy od długości trasy, jaką odwołany lub opóźniony rejs miał pokonać. Po drugie, przewoźnicy – mimo iż wypłata odszkodowania jest jednym z ich ustawowych obowiązków – podejmują starania, aby uwolnić się od odpowiedzialności. Jednym z takich sposobów jest wykazanie, że do okoliczności objętej zakresem odszkodowawczym doszło na skutek nadzwyczajnych okoliczności, takich jak ekstremalne warunki pogodowe czy sytuacja geopolityczna. Jest to jedna z przesłanek, która pozwala linii lotniczej wykazać, że nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałą sytuację, a tym samym nie jest zobligowana do wypłaty odszkodowania. Inną metodą na unikanie odpowiedzialności, jest podnoszenie przez przewoźników zarzutu przedawnienia. Z tego powodu warto wiedzieć czym przedawnienie jest, jak należy je liczyć, oraz dlaczego nie warto zwlekać ze złożeniem reklamacji.

Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie

Rozporządzenie 261/2004 określa wysokość odszkodowania oraz okoliczności które muszą wystąpić, aby odszkodowanie przysługiwało pasażerom. Nie wspomina jednak nic o kwestiach przedawnienia – a więc o okresach, po upływie których istnieje możliwość uchylenia się przez przewoźnika od zaspokojenia roszczenia. Kwestie z tym związane regulowane są bowiem przepisami prawa krajowego. Wskazówek musimy zatem szukać w Ustawie Prawo lotnicze.

Art. 205c ww Ustawy stanowi, że roszczenia majątkowe wynikające z przepisów m.in.. Rozporządzenia nr 261/2004/WE, przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany. Jest to termin spójny z tym wskazanym w Kodeksie cywilnym, dotyczącym przedawnienia roszczeń z tytułu umowy przewozu. Jak widać zatem, czasu na złożenie reklamacji nie jest wcale dużo. Na tle innych państw członkowskich polski ustawodawca przyjął najkrótszy okres przedawnienia tych roszczeń.

Co przerywa, a co zawiesza bieg przedawnienia roszczenia?

Dlaczego złożenie reklamacji niezwłocznie jest tak istotne? Ten sam przepis z Ustawy Prawo lotnicze stanowi bowiem, że bieg przedawnienia roszczenia o odszkodowanie zawiesza się na okres od dnia złożenia reklamacji do dnia udzielenia na nią odpowiedzi albo do dnia, w którym upłynął termin na jej rozpatrzenie. Owo “zawieszenie”, zgodnie z art. 121 Kodeksu Cywilnego, powoduje tylko tyle, że bieg przedawnienia zostaje wstrzymany na okres postępowania reklamacyjnego i w przypadku negatywnej odpowiedzi przewoźnika wznawia się. W ekstremalnych przypadkach może nie starczyć nam zatem czasu, aby skutecznie złożyć powództwo przed sądem. Przerwanie biegu przedawnienia, a więc sprawienie, że termin przedawnienia zaczyna biec na nowo, powoduje tylko czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw oraz uznanie roszczenia przez przewoźnika.

Co zrobić, aby uchronić się przed upływem przedawnienia?

Aby dać sobie szansę na skuteczne dochodzenie odszkodowania należy niezwłocznie po feralnym locie złożyć do przewoźnika reklamację w przedmiocie wypłaty odszkodowania. W tym celu można skorzystać z dedykowanych pasażerom formularzy lub zakładek na stronach internetowych. Do reklamacji należy załączyć dokumenty potwierdzające opisane w reklamacji zdarzenia oraz sam fakt bycia pasażerem opóźnionego lub odwołanego lotu. W tym celu należy zgromadzić bilety, karty pokładowe, informacje uzyskane od przewoźnika, a także rachunki za ewentualne koszty, które podróżny poniósł w związku z niedogodnościami (np. za hotel, za transport etc.). Im szybciej zaczniemy dochodzić swoich praw, tym większe prawdopodobieństwo, że uda się skutecznie uzyskać zaspokojenie bez obawy o termin przedawnienia.

Co zrobić, gdy termin przedawnienia minął?

W przypadku dochodzenia odszkodowania od przewoźników lotniczych zawsze warto posiłkować się wsparciem specjalistów, którzy znają realia postępowań reklamacyjnych oraz sporów z liniami lotniczymi. Ich pomoc w przygotowaniu wniosku o wypłatę odszkodowania zwykle okazuje się bezcenna w starciu z korporacjami lotniczymi. W sytuacji natomiast, gdy nasze roszczenie jest już przedawnione lub termin przedawnienia nieuchronnie się zbliża, wsparcie profesjonalistów – takich jak eksperci ze SkySupport – jest kluczowe.

Odpowiednio przygotowana argumentacja może bowiem skłonić przewoźnika do wypełnienia swojego obowiązku wobec pasażera. Należy mieć jednak na uwadze, że w takich okolicznościach – przy przedawnieniu roszczenia – może on skutecznie uwolnić się od konieczności zaspokojenia żądania. Uniemożliwi to dochodzenie odszkodowania na drodze sądowej.