Twoje prawa, gdy lot jest przekierowany lub zmieniona jest trasa

Nie tylko opóźnienie lub odwołanie lotu może przysporzyć pasażerom powodów do zmartwień. Jedną z takich okoliczności bywa także przekierowanie lotu lub zmiana jego trasy. Co zrobić, gdy lądujemy na lotnisku, które nie było naszym docelowym? Czy jesteśmy pozostawieni bez opieki i wsparcia? Czego możemy się domagać?

Kiedy lot może zostać przekierowany?

Okoliczności, w których lądujemy na innym aniżeli spodziewane lotnisko, jest zwykle dużym zaskoczeniem dla pasażerów. O ile jeszcze lotnisko to znajduje się w niedalekim sąsiedztwie (na przykład w Rzymie znajdują się dwa położone blisko siebie lotniska Ciampino oraz Fiumicino) to przekierowanie lotu do innej miejscowości lub na inną wyspę, może być wysoce kłopotliwe. Zwykle jednak pasażerowie powinni mieć na uwadze, że zmiana trasy lotu w większości przypadków spowodowana jest siłą wyższą, wobec której przewoźnicy są bezradni.

Najczęstszą przyczyną zmian trasy lotów jest pogoda lub katastrofy naturalne. Intensywne huragany, burze, czy erupcje wulkanu powodują że lądowanie, czy przelatywanie nad obszarem dotkniętym klęską żywiołową, jest wysoce niebezpieczne, a przez to utrudnione lub niemożliwe. Każdorazowo linie lotnicze muszą zatem zadecydować, czy są w stanie dowieźć pasażerów do miejsca docelowego przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa. W pewnych warunkach, obranie innego miejsca lądowania należy uznać za uzasadnione.

Inną przyczyną przekierowań lotów może być także awaria techniczna samolotu. Jeśli obsługa pokładowa poweźmie jakiekolwiek wątpliwości co do stanu technicznego maszyny, a co za tym idzie – co do bezpieczeństwa lotu – są zobligowani do podjęcia działań zmierzających do jak najszybszego osadzenia maszyny na ziemi. Wówczas, jeśli są ku temu warunki, lądowanie odbywa się na pierwszy możliwy lotnisku, a o możliwości kontynuowania lotu decyduje obsługa naziemna po zbadaniu usterki.

Trzecim przypadkiem skutkującym przekierowaniem lotu jest niemożliwość przyjęcia samolotu przez lotnisko docelowe. Bywają sytuacje, w których infrastruktura lotniskowa nie działa prawidłowo, lub lotnisko mierzy się z awarią uniemożliwiającą przyjęcie samolotu. W takiej sytuacji przewoźnik może podjąć decyzję o lądowaniu tam, gdzie samolot zostanie przyjęty.

Czy przewoźnik ma obowiązek poinformować nas o zmianie w zaplanowanym locie?

Bez względu na przyczynę przekierowania lotu lub zmiany trasy, przewoźnik powinien poinformować pasażerów o tej modyfikacji tak szybko, jak to możliwe. Zwykle informację tę podaje pilot lub obsługa pokładowa. Po wylądowaniu pasażerowie powinni także otrzymać informacje, gdzie się udać oraz w jaki sposób postępować dalej. Niektóre linie lotnicze np. Ryanair, mają w zwyczaju przekazywać pasażerom lotu informacje w formie wiadomości SMS. Oprócz obowiązku informacyjnego, przewoźnik musi bowiem także dopełnić innych, ważnych powinności wobec sowich pasażerów.

Co powinien zaoferować przewoźnik podróżnym?

O tym, jakie są obowiązki przewoźnika i uprawnienia pasażera przekierowanego lotu, stanowi Rozporządzenie nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. Zgodnie z art. 8 ust. 3 tego Rozporządzenia, jeśli obsługujący przewoźnik lotniczy oferuje pasażerowi lot na inne lotnisko niż to, do którego została zrobiona rezerwacja, przewoźnik lotniczy ponosi koszt transportu pasażera z tego innego lotniska na lotnisko, do którego została zrobiona rezerwacja lub na inne pobliskie miejsce uzgodnione z pasażerem.

Oznacza to, że przewoźnik ma obowiązek zaoferować pasażerom alternatywny transport lub pokryć koszty, które pasażer poniósł w związku z tym, że zorganizował sobie transport samodzielnie. Za przykład może posłużyć sytuacja, w której pasażerowie mieli już wykupiony transfer z lotniska docelowego do centrum miasta, ale z uwagi na lądowanie na innym lotnisku, musieli zakupić bilety ponownie. Obowiązkiem przewoźnika jest w takiej sytuacji zwrot kosztów za zdublowane przez pasażerów bilety.

Prawo do pomocy, czyli właściwie do czego?

W przypadku, gdy pasażerowie przekierowanego lotu muszą oczekiwać na transport zastępczy, przysługuje im także prawo do skorzystania z opieki. Jeżeli owo oczekiwanie trwa przez dłuższy czas, przewoźnik powinien zapewnić im jedzenie oraz napoje w tym okresie. Jeśli z powodów organizacyjnych, transport w danym dniu jest już niemożliwy, powinni oni także otrzymać możliwość zakwaterowania w hotelu do czasu podstawienia środka transportu. Pasażerowie, którzy wymagają szczególnej opieki, otrzymują ją od przewoźnika w pierwszej kolejności.

Odszkodowanie, tak czy nie?

W związku z dość powszechną praktyką przekierowywania lotów lub zmiany ich tras, pojawiła się wątpliwość, czy w takim przypadku pasażerom będzie przysługiwało także odszkodowanie, o którym mowa w art. 7 Rozporządzenia tj. w kwotach odpowiednio 250, 400 i 600 euro?

Zagadnienie to było na tyle sporne, że stanowisko w sprawie zabrał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W sprawie o sygnaturze C-826/19, w dniu 22 kwietnia 2021 roku, wydał wyrok, w którym uznał, że przekierowanie lotu do innego portu lotniczego nie skutkuje powstaniem prawa do odszkodowania, o którym mowa powyżej, w sposób automatyczny. Natomiast, nie sposób nie zauważyć, iż przekierowanie lotu lub zmiana trasy często generują opóźnienia dla pasażerów. Jeżeli takowe wystąpi i będzie wynosiło minimum 3 godziny, wówczas pasażer będzie uprawniony do dochodzenia odszkodowania. Należy mieć jednak także na uwadze okoliczności wyłączające to uprawnienie. Jednym z nich są nadzwyczajne okoliczności czy tzw. siła wyższa. Jeśli przewoźnik udowodni, że do opóźnienia, spowodowanego przekierowaniem lotu, doszło w sposób przez niego niezawiniony, będzie mógł uchylić się od odpowiedzialności.

Podsumowanie

Twoja podróż zakończyła się nie na tym lotnisku, na którym się spodziewałeś? Po pierwsze, nie jesteś pozostawiony sam sobie. Przewoźnik powinien zapewnić ci opiekę i transport alternatywny. A może wolisz samodzielnie zorganizować sobie dalszą podróż? Wówczas linia lotnicza powinna zwrócić ci poniesione koszty. Jeśli z kolei zastanawiasz się, czy masz szanse na odszkodowanie za opóźnienie – skontaktuj się z nami. Podpowiemy co należy zrobić i wspólnie pozyskamy należne ci środki.