Zmiana godziny lotu – czy należy nam się odszkodowanie?

Coraz większa liczba lotów, a tym samym tłok w przestrzeni powietrznej powoduje, że wiele maszyn nie wzbija się w powietrze o planowanej godzinie. Mnogość przypadków i przepisów nierzadko utrudnia zrozumienie, kiedy mamy do czynienia tylko ze zmianą godziny lotu – a kiedy już z opóźnieniem lub odwołaniem lotu. Poniżej wyjaśniamy związane z tym zawiłości.

Zmiana godziny lotu a opóźnienie

Kiedy dokonujemy rezerwacji biletów lotniczych wybieramy nie tylko spośród ofert, które odpowiadają nam najbardziej cenowo, ale także biorąc pod uwagę planowaną godzinę wylotu. Dla niektórych podróżnych ma bowiem znaczenie, czy odbywają lot w dzień czy w nocy oraz ile czasu pozostaje im na korzystanie z atrakcji w miejscu docelowym. Nic więc dziwnego, że wszelkie nieplanowane zmiany w harmonogramie potrafią zepsuć każdy wyjazd.

Obowiązkiem przewoźnika jest poinformowanie pasażerów z wyprzedzeniem o godzinie wylotu samolotu, na który zakupili bilety. Zdarza się jednak – w „tanich” liniach lotniczych stosunkowo często – że na kilka do kilkunastu dni przed wylotem planowana godzina startu może ulec jeszcze drobnym korektom, aby odpowiednio dopasować się do rozkładu lotów na dany dzień. Linie lotnicze samodzielnie kształtują jednak praktyczne podejście do powyższej kwestii. Oznacza to, że próżno szukać w przepisach wyjaśnienia, kiedy zaproponowana przez przewoźnika zmiana lotu będzie nadal zmianą dopuszczalną, a kiedy będzie stanowiła już pogwałcenie praw pasażera.

Co do zasady przyjmuje się, że zmiana godziny planowanego wylotu powinna zostać zakomunikowana pasażerom z wyprzedzeniem co najmniej kilkunastodniowym, tak aby mogli zapoznać się z nowym harmonogramem i ewentualnie podjąć decyzję o podjęciu próby przebukowania biletu. Informacja ta powinna zostać przekazana poprzez przyjęty kanał komunikacji. Da przykładu, popularny przewoźnik Ryanair w swoim Regulaminie świadczenia usług wskazuje, że w przypadku zmiany godziny lotów lub numerów lotów przed planowanym odlotem, powiadamiają pasażerów o takich zmianach w wiadomości e-mail. Jeśli zmiany te nastąpią krótko przed planowanym odlotem, mogą również wysłać powiadomienie push i wiadomość SMS (jeśli pasażer udostępnił w tym celu swój numer telefonu). Ten sam przewoźnik, w przypadku takiej zmiany, oferuje swoim pasażerom bezpłatną możliwość przeniesienia rezerwacji lub wystąpienia o zwrot kosztów biletów.

Ponadto wskazuje się, że owa zmian, aby pozostać jedynie „zmianą” godziny odlotu, powinna być modyfikacją nieznaczącą. Pod tym pojęciem rozumieć należy takie przesunięcie godziny odlotu, która pozostaje bez większego wpływu na sytuację pasażera. Wiele linii lotniczych podchodzi jednak do tego w dość niezobowiązujący sposób ustalając, że nawet kilkugodzinna zmiana kwalifikowana jest jako taka.

Zmiana godziny lotu na późniejszą = opóźnienie lotu?

Z przesunięciem godziny wylotu, którą można z całą pewnością zakwalifikować jako opóźnienie, będziemy mieć do czynienia wówczas, gdy następuje tego samego dnia co lot, w sposób nieprzewidziany, o której przewoźnik wcześniej nie wiedział i nie informował swoich pasażerów. Najczęściej będzie to więc sytuacja, w której będąc na lotnisku dowiadujemy się, że nasz lot nie wystartuje punktualnie.

Warto mieć jednak na uwadze, że nie każde opóźnienie będzie kwalifikowało się jako podstawa do wypłaty odszkodowania. Zgodnie z unijnym Rozporządzeniem 261/2004 regulującym kwestie praw pasażerów w przypadku lotów opóźnionych, tylko takie opóźnienie, które z zasady przekracza 3 godziny, będzie kwalifikowało się jako podstawa do wypłaty odszkodowania. Ponadto, wysokość odszkodowania będzie zależna nie od długości trwania samego opóźnienia, ale od długości trasy, jaką samolot miał pokonać. Pasażerowie najkrótszych lotów (do 1500 km) mogą liczyć na kwotę rzędu 250 euro. Ci podróżujący na trasach średniodystansowych (do 3500 m) na 400 euro, a pasażerowi lotów długodystansowych nawet na 600 euro od osoby.

Warto także pamiętać, że opóźnienie liczone jest nie od planowanej godziny startu, ale względem planowego czasu lądowania. Jeżeli zatem samolot wystartował o czasie, ale po drodze napotkał problemy, które nie pozwoliły mu wylądować o planowanej godzinie, pasażerom także będzie przysługiwało roszczenie o odszkodowanie.

Zmiana godziny lotu na wcześniejszą = odwołanie lotu?

Choć może wydawać się to zaskakujące, w praktyce zdarzały się także takie przypadki, gdy zmiana lotu obejmowała jego przyśpieszenie. O ile owo „przyśpieszenie” miało charakter zaplanowany i wcześniej obwieszczony pasażerom, o tyle zmiana, do której nie mogli się w rozsądnym czasie dostosować, może zostać potraktowana jako odwołanie lotu. Takie okoliczności stanowiły tło dla spraw, nad którymi pochylił się TSUE (wyroki w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20). Trybunał orzekł, że lot należy uznać za „odwołany”, gdy obsługujący przewoźnik lotniczy przyśpiesza go o ponad godzinę. W wyniku tego rodzaju przyśpieszenia pasażerowie tracą bowiem możliwość odpowiedniego przygotowania się do podróży, a w ostateczności także do stawienia się na lot o czasie.

Co można zrobić, gdy nasz lot zostaje odwołany? Jeśli dzieje się tak na krócej niż 14 dni przed planowanym lotem, możemy zwrócić bilety przewoźnikowi lub domagać się, aby zorganizował dla nas alternatywny transport. Przysługuje nam także odszkodowanie na zasadach tożsamych z tymi, które obowiązują w przypadku opóźnień lotów.

Podsumowanie

Aby można było mówić o zmianie godziny lotu, która nie kwalifikuje się jako opóźnienia ani odwołanie lotu, przewoźnik powinien dopilnować, aby pasażerowie zostali o tym fakcie poinformowani w rozsądnym terminie i aby mogli się odpowiednio przygotować – tudzież zmienić swoje plany. Jeżeli jednak modyfikacja godziny odlotu zaskakuje tak przewoźnika jak i pasażerów, a nadto powoduje znaczące przesunięcia godziny startów lub lądowań, pasażerowie maja możliwość dochodzenia swoich praw – w tym odszkodowania – na zasadach wskazanych w Rozporządzeniu 261/2004.

Nie wiesz co zrobić, gdy przewoźnik nie wywiązał się ze swoich obowiązków wobec ciebie jako pasażera? Skontaktuj się z nami, a podpowiemy Ci co zrobić i jak skutecznie podjąć działania reklamacyjne.