Czy za odwołany lot z powodu strajku kontrolerów ruchu lotniczego przysługuje odszkodowanie?

Lot może zostać opóźniony lub odwołany z różnych przyczyn. Zasadą jest, że za tego typu komplikacje w trasie linia lotnicza ponosi odpowiedzialność – a więc musi zapłacić poszkodowanym rekompensatę. Jednak od powyższej reguły istnieją pewne wyjątki, przede wszystkim w przypadku wystąpienia tzw. „nadzwyczajnych okoliczności”. Okazuje się, że jednoznaczne wskazanie jakiego rodzaju sytuacje kwalifikują się do uznania ich za siłę wyższą nie jest zadaniem prostym. W tym momencie można zadać sobie pytanie: czy w przypadku odwołania lotu z powodu strajku kontrolerów ruchu lotniczego pasażerom przysługuje odszkodowanie?

Odpowiedzialność przewoźnika

Aby pasażerowie odwołanego lotu mogli uzyskać odszkodowanie na podstawie unijnego rozporządzenia numer 261/2004, najpierw należy zwrócić uwagę, czy wszystkie warunki zostały spełnione.

Po pierwsze, aby powyższe rozporządzenie mogło znaleźć zastosowanie, w pierwszej kolejności trzeba zbadać, czy w danej sytuacji przewoźnik jest związany regulacjami wspomnianego aktu prawnego. Będzie tak w przypadku wszystkich lotów rozpoczynających trasę z lotniska położonego na terenie jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o loty, których trasa biegnie z państwa trzeciego do jednego z państw członkowskich, moc wiążąca rozporządzenia będzie uzależniona od tego, czy dany przewoźnik jest zarejestrowany przez jeden z krajów unii, lub czy któryś z unijnych rządów udzielił linii lotniczej licencji na prowadzenie działalności zgodnie z rozporządzeniem nr 2407/92.

Ponadto, jeżeli pasażerom zaoferowane zmianę planu podróży do miejsca docelowego, ograniczając przy tym skutki odwołania lotu, wówczas zryczałtowane odszkodowanie w wysokości od 250 do 600 euro może zostać pomniejszone o 50%.

Ostatnią kwestią, która może zaważyć o uprawnieniu pasażerów odwołanych lotów do uzyskania odpowiedniej rekompensaty jest kwestia, czy komplikacja w trasie nastąpiła wskutek wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności.

Nadzwyczajne okoliczności

Pod tym terminem kryją się wszystkie sytuacje nieprzewidziane, nagłe i będące poza kontrolą przewoźnika. W przypadku ich wystąpienia, linia lotnicza nie ponosi odpowiedzialności za odwołanie lotu, a więc nie jest zobowiązana do wypłacenia odszkodowania pasażerom. Wynika to z faktu, iż niesprawiedliwym byłoby obarczanie przewoźnika dodatkowymi kosztami ze względu na sytuację całkowicie niezawinioną przez linię lotniczą.

Jednak orzecznictwo zarówno sądów krajowych jak i samego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w rozbudowany sposób wypowiedziało się na temat warunków, które muszą być spełnione, aby dane okoliczności mogły być uznane za nadzwyczajne.

Po pierwsze, przewoźnik musi dowieść, iż wystąpiła sytuacja nagła i nieprzewidywana, która poskutkowała odwołaniem konkretnego lotu.

Ponadto, linia lotnicza ma obowiązek wykazać, iż odwołania lotu nie dało się uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Oznacza to, że nawet jeżeli siła wyższa faktycznie poskutkowała wystąpieniem komplikacji w trasie, to nie zwolni to przewoźnika z odpowiedzialności, jeżeli danej komplikacji dało się uniknąć w ramach prowadzonej działalności, czy też jeżeli skutki nadzwyczajnych okoliczności były nad wyraz nieproporcjonalne (np. odwołanie lotu z uwagi na możliwą do szybkiego usunięcia usterkę).

Z lektury motywów do rozporządzenia 261/2004 możemy się dowiedzieć, że przykładowe sytuacje, które uznać można za nadzwyczajne okoliczności to: destabilizacja polityczna, niebezpieczne warunki atmosferyczne, nieoczekiwane wady mogące wpłynąć na bezpieczeństwo lotu lub strajki mające wpływ na działalność przewoźnika.

Strajki kontrolerów lotu

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria, uznać należy, że strajki kontrolerów lotu stanowią okoliczność nadzwyczajną w rozumieniu rozporządzenia 261/2004, a więc w przypadku odwołania lotu ze względu na ich wystąpienie, przewoźnik lotniczy nie będzie miał obowiązku wypłacenia odszkodowania poszkodowanym pasażerom. Jest tak dlatego, iż pracownicy lotniska nie są podlegli wobec linii lotniczej, a ich działania mają charakter zewnętrzny i niezależny w stosunku do działalności przedsiębiorcy lotniczego.

Należy jednak podkreślić dwie kwestie. Po pierwsze, powyższe dotyczy strajków kontrolerów lotu, czyli pracowników lotniska. Co innego będzie w przypadku strajku pracowników danego przewoźnika, np. pilotów czy stewardes. Wówczas mowa o strajku wewnętrznym, czyli takim, za którego wystąpienie linia lotnicza bezpośrednio ponosi odpowiedzialność.

Po drugie, nawet jeżeli strajk kontrolerów lotu faktycznie wystąpił i poskutkował odwołaniem lotu, to pomimo braku obowiązku wypłaty zryczałtowanego odszkodowania, linia lotnicza w dalszym ciągu zobowiązana jest zapewnić poszkodowanym pasażerom opiekę w postaci wyżywienia i napojów, a jeżeli wymagają tego okoliczności, noclegu wraz z środkiem transportu do miejsca tymczasowego pobytu. Jeśli przewoźnik zaniecha powyższym wymogom, wówczas poszkodowani mogą ubiegać się o zwrot dodatkowych kosztów poniesionych z uwagi na konieczność samodzielnego zapewnienia sobie wyżej wskazanych potrzeb.

Nie wiesz co robić? Napisz do nas!

Nie masz pewności, czy Twój lot został odwołany ze względu na nadzwyczajne okoliczności? Nawiąż z nami współpracę, a my poprowadzimy w Twoim imieniu postępowanie polubowne, w którym ustalimy dokładną przyczynę zaistnienia komplikacji w trasie. Jeżeli uda nam się dowieść, że linia lotnicza nie ma podstaw do powoływania się na siłę wyższą, wówczas będziemy mogli zająć się Twoją sprawą na etapie sądowym – oferując za równo profesjonalne pełnomocnictwo jak i pełne wsparcie merytoryczne.